Επίσκεψη στην Πολωνία -Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα “Sound in the Silence - History through art 2025”
Η συμμετοχή μας στο πρόγραμμα “Sound in the Silence 2025” του European Network Remembrance and Solidarity (ENRS) ήταν μια εμπειρία που θα θυμόμαστε για πάντα. Είχαμε την ευκαιρία να ταξιδέψουμε στη Βαρσοβία και το Pruszków της Πολωνίας, να γνωρίσουμε από κοντά την ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και να τη ζήσουμε μέσα από την τέχνη.
Ξεκινήσαμε το ταξίδι μας με επισκέψεις και ξεναγήσεις σε μουσεία και ιστορικά σημεία της πόλης. Στο Μουσείο της Βαρσοβίας (Warszawa Stare Miasto) μάθαμε για την πορεία από την δημιουργία της πόλης μέχρι και την καταστροφή της κατά τη διάρκεια του πολέμου και της εξέγερσης του 1944, μέσα από φωτογραφίες, αντικείμενα και πίνακες που ζωντάνευαν τις ιστορίες των κατοίκων της. Στο Warsaw Rising Museum εντυπωσιαστήκαμε από τα διαδραστικά εκθέματα, το 3D σινεμά και την αναπαράσταση των υπόγειων τούνελ που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι για να σωθούν. Επισκεφτήκαμε το Warsaw Fotoplastikon και είδαμε παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες που μας ταξίδεψαν στο παρελθόν.
Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η επίσκεψή μας στο Μουσείο Dulag 121, το οποίο βρίσκεται στον χώρο ενός πρώην στρατοπέδου συγκέντρωσης. Εκεί γνωρίσαμε την Janina Iwanska, επιζήσασα του Ολοκαυτώματος, η οποία μας διηγήθηκε την ιστορία της με τρόπο απλό αλλά τόσο δυνατό που μας άγγιξε όλους βαθιά.
Τα καλλιτεχνικά εργαστήρια του προγράμματος είχαν ως κεντρική θεματική την εξέγερση της Βαρσοβίας 1944, το στρατόπεδο συγκέντρωσης Dulag 121 και τις προσωπικές ιστορίες των πολιτών που έζησαν εκείνη την εποχή. Προσεγγίσαμε το θέμα μέσα από εργαστήρια δημιουργικής γραφής και γράψαμε μικρά κείμενα και ποιητικές φράσεις εμπνευσμένες από μαρτυρίες και ιστορικά γεγονότα. Μεταφέραμε ακόμα τα συναισθήματα και τις σκέψεις μας μέσα από την κίνηση, την ποίηση και τη φωνή μας, δίνοντας ζωή στα λόγια και τις μνήμες μέσα από τη συλλογική καλλιτεχνική δράση.
Κατά τη διάρκεια των εργαστηρίων, δουλέψαμε σε ομάδες, πειραματιστήκαμε με τον χορό, το ραπ και το τραγούδι, και μάθαμε πώς μέσα από την τέχνη μπορούμε να εκφράσουμε συναισθήματα, φόβους, ελπίδες και όσα δεν λέγονται εύκολα με λόγια. Οι καλλιτέχνες που μας καθοδήγησαν ήταν φιλικοί, υπομονετικοί και γεμάτοι ενέργεια, δημιουργώντας μια υπέροχη ατμόσφαιρα συνεργασίας.
Η τελική μας παράσταση πραγματοποιήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2025. Ξεκίνησε με το ταξίδι μας με τρένο από τη Βαρσοβία προς το Μουσείο Dulag 121 και συνεχίστηκε στον περιβάλλοντα χώρο του μουσείου με μικρές χορευτικές και μουσικές πράξεις. Η παράσταση κορυφώθηκε και ολοκληρώθηκε μέσα στον χώρο του μουσείου, όπου, μετά το τέλος, ακολούθησε συγκινητική συζήτηση ανάμεσα στους συμμετέχοντες και τους θεατές.
Η παρουσία του Πρέσβη της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Βαρσοβία, κ. Νίκου Νικολάου, μας χαροποίησε ιδιαίτερα και πρόσθεσε μια ξεχωριστή σημασία στη στιγμή, υπογραμμίζοντας τη δύναμη αυτών των διεθνών συνεργασιών και πολιτιστικών ανταλλαγών.
Το “Sound in the Silence” δεν ήταν απλώς ένα πρόγραμμα — ήταν ένα ταξίδι στη μνήμη, στη δημιουργία και στην ανθρώπινη ιστορία. Μάθαμε με έναν διαφορετικό τρόπο πώς η τέχνη μπορεί να μεταφέρει όσα οι λέξεις δυσκολεύονται να πουν, πώς ο πόνος και η ελπίδα μπορούν να ενώσουν ανθρώπους από διαφορετικές χώρες και πολιτισμούς. Φεύγοντας από την Πολωνία, πήραμε μαζί μας γνώσεις, συγκίνηση, νέες φιλίες και εμπειρίες ζωής.
Κείμενο: Δημητριάνα Μνάσωνος, Κοσμάς Αλυ Ελ Σαγιεδ, Γ΄61
Φωτογραφίες: Jan Prosinski
